Dźwigozaur

1. ŻURAW – DŹWIGOZAUR

Idea umieszczenia bramowego żurawia wypadowego stanowi fundament zagospodarowania przedmiotowej przestrzeni. Jest ona realna i ma oparcie w zapewnieniach właściciela urządzenia. Żuraw polskiej produkcji, z początku lat 60-tych jest własnością PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. i stoi obecnie na nabrzeżu Odry Zachodniej, na terenie Elektrociepłowni Pomorzany. Jest w pełni sprawny, ale od dwóch lat nie posiada certyfikatu Urzędu Dozoru Technicznego i nie jest planowane jego ponowne uruchomienie. Według zapewnień właściciela w ciągu najbliższych dwóch lat zostanie przeznaczony do likwidacji. Autor pracy konkursowej uzyskał zapewnienie Dyrektora Oddziału PGE GiEK S.A. (Oddział Zespół Elektrowni Dolna Odra) o woli przekazania przedmiotowego żurawia w darowiznę na rzecz Gminy Miasto Szczecin. Przedmiotowy żuraw stoi w bezpośrednim sąsiedztwie drugiego, nowszego i czynnego urządzenia, które według zapewnień właściciela może posłużyć do jego demontażu i załadunku.

Transport żurawia uzgodniono z potencjalnymi armatorami, ekspertami transportu śródlądowego oraz właścicielem. Zakłada się demontaż żurawia na trzy podstawowe elementy – brama (o  wymiarach około 6x11x7m), mniejsza kabina operatora z maszynownią, oraz ramię wypadowe (możliwość demontażu na wąskie, długie elementy). Zaleca się przy tym przecięcie elementów z zachowaniem oryginalnych połączeń nitowanych, które stanowią wartość jako zabytek techniki trudny do odtworzenia obecnie. Wiadukty oraz trakcja energetyczna na trasie od Elektrociepłowni Pomorzany do Placu Żołnierza Polskiego powodują konieczność transportu drogą wodną do przeprawy na Trasie Zamkowej. Niski prześwit mostów na Odrze Zachodniej wiąże się z koniecznością przepłynięcia Obnicą, Martwą Wodą i Regalicą do jeziora Dąbie, a następnie śródlądowymi wodami morskimi, Odrą Zachodnią do wysokości przeprawy na Trasie Zamkowej lub do Mostu Długiego. Trasa ta przecięta jest kilkoma mostami kołowymi i kolejowymi, z których największe ograniczenia powodują Most Cłowy oraz obrotowy, kolejowy most w Podjuchach. Według zapewnień armatorów nie występują żadne przeszkody techniczne i prawne, aby ładunek takich gabarytów bezpiecznie przetransportować we wskazane miejsce.

Operacja transportu i montażu żurawia stanowi dodatkową wartość pracy konkursowej jako elementu budowania tożsamości miejsca – bramy do miasta.

Projektuje się wielofunkcyjny plac pozbawiony barier architektonicznych mogących utrudniać organizację czasowych wydarzeń miejskich. Wszystkie elementy wyposażenia (meble miejskie oraz ławy targowe) są demontowalne. Ławy kamienne umożliwiają rearanżację przestrzeni dla potrzeb różnych aktywności. Uzbrojenie i wyposażenie placu jak i jego forma architektoniczna zostały pozytywnie zaopiniowane przez trzy stowarzyszenia organizujące imprezy sportowe i jarmarki na terenie Gminy Miasto Szczecin. Autor prac posiada pisemne zapewnienia dwóch stowarzyszeń oraz podjął anonimowe rozmowy z organizatorem dorocznych jarmarków odbywających się w obrębie Złotego Szlaku.Powierzchnia biologicznie czynna – projekt podejmuje dyskusję z zapisami Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego (M.P.Z.P.), w którym, w ustaleniach ogólnych dla całego obszaru planu, w rozdziale 2. §6 pkt 3.3) stwierdza się: „obowiązuje zachowanie powierzchni biologicznie czynnej nie mniejszej niż istniejąca w dniu wejścia w życie niniejszego planu, chyba że ustalenia szczegółowe stanowią inaczej.” Zgodnie z tym zapisem, po likwidacji tzw. pomnika wdzięczności, należałoby wykonać około 1300m2 powierzchni nieutwardzonych na terenie objętym konkursem (3395m2), co stanowiłoby ponad 38% jego powierzchni. W opinii autorów taki udział terenów zielonych stoi w sprzeczności z zapisami regulaminu konkursu, który w rozdziale VII, punkt 3. Wytyczne projektowe, podpunkt b) mówi: „rozwiązania projektowe powinny zintegrować całość miejsca w atrakcyjną i przyjazną mieszkańcom przestrzeń publiczną o randze i estetyce właściwej dla centralnego położenia w mieście.” Chcąc umożliwić realizację pracy konkursowej, przy zachowaniu istniejących zapisów M.P.Z.P. oraz ich dosłownej interpretacji, autorzy pracy wskazują na rysunku zagospodarowania terenu obszar, który możliwy jest do przeznaczenia pod ogólnodostępny trawnik, przy zachowaniu funkcji komunikacyjnej, lecz znacząco zmniejszonym zakresie placu jako wielofunkcyjnej przestrzeni przyjaznej mieszkańcom. Przestrzeń ta pozwala spełnić minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej, jednak w ocenie autorów nie to było intencją twórcy Planu w 2011 roku.